Mongolskie imiona
Język mongolski nie zamarza. Kolejny dowód na to jak dostosowani do zimna są Mongołowie. Za to polski i angielski w moich ustach brzmią przy minus trzydziestu jakbym był niedorobiony. Dlatego poświęcam ten post temu dziwnemu językowi, który powiem dla ułatwienia przypomina nieco węgierski (Węgrzy w tym miejscu chcieliby podziękować Czyngis-Chanowi).
Zauważyłem, że w Polskim Internecie przewija się często imię Bilguun Ariunbaatar. Ponieważ dawno polskiej TV nie widziałem, nie mogę nic o panu Bilguunie powiedzieć. Może tylko że najwyraźniej on w Polsce robi większą karierę niż ja w Mongolii. Mi udało się jedynie wystąpić w dwóch reklamach. Za darmo. W jednej ładnej na ćwierć sekundy i w drugiej nędznej na odrobinę dłużej.
Zauważyłem natomiast nie zupełnie poprawny zapis mongolskiego imienia pana Bilguuna. Błąd popełniany jest z tego powodu, że nazwiska nie są powszechnie używane w Mongolii, czy też zmieniane podczas małżeństwa. Dziedziczone po ojcu (jeśli jest znany) i pisane w razie potrzeby wyłącznie przed imieniem, skracane są najczęściej jedynie do inicjału. Tak też w zachodnich mediach (np. The Washington Post) jakiekolwiek wzmianki o prezydencie Mongolii wymieniają rzadko jego pełne imię: Tsakhiagiin Elbegdorj, za to zgodnie z zasadami Elbegdorj, lub T. Elbegdorj (Ts. Elbegdorj). Również imiona klanowe nadawane dla ludów w określonych regionach i przekazywane przez nich z pokolenia na pokolenie, jednak te w ogóle nie są zapisywane w paszportach, ani wykorzystywane w jakikolwiek praktyczny sposób.
Tak też pan Bilguun poprawnie powinien być nazywany zwyczajnie Bilguun lub A. Bilguun, bo tak byłby nazywany w swojej ojczyźnie.
Jak wspomniałem nazwiska nie są popularne. Często spotkać można natomiast zdrobnienia i skróty imion, zwykle wykorzystujące jeden z członów oraz przyrostek, zwykle – aa, – ii, – oo, – ee. Tak też Otgonbayar przedstawi się jako Otgoo, Oyuunchimeg jako Oyunaa lub Chimgee (w zależności który człon wybierze do zdrobnienia) , Lkhagvasuren- Lkhagvaa, Enkhjargal- Enkhee, Narantsetseg- Naraa, Delgerzayaa- Deegii. Wśród zamerykanizowanej młodzieży popularne jest też używanie inicjałów z angielską wymową, jak Munkhgerel- M.G.
Imiona te są bardzo ciekawe w tłumaczeniu. Najczęściej dwuczłonowe oraz wykorzystujące rzeczowniki i przymiotniki. Często powtarzają się motywy roślinne, czy też przymioty jakości, siły i urody. Tradycyjnie imiona mają znaczenie symboliczne i zapewniają szczęście. Ich dobieranie często dokonywane jest przez najstarszą osobę w rodzinie.
Spora część imion, jak np. Bilguun (talent, przynoszący dobre wieści), Byamba (sobota), czy Lkhagvasuren (lkhagva- środa, suren- imponujący ) jest wykorzystywana dla obu płci. Często więc napotkać można chłopców i dziewczyny noszących te same imiona, bądź człony imion. Jest również popularnym wykorzystywanie tych samych członów u rodzeństwa. Siostrami prawdopodobnie okażą się Munkhtsetseg i Altantsetseg (tsetseg- kwiat). Inne popularne przedrostki i przyrostki dla rodzeństwa to Naran (słońce), Saran (księżyc), czy Tsolmon (poranna gwiazda).
Człony imion popularnych dla obu płci najczęściej obejmują: Enkh (pokój), Bayar (radość, świętowanie), Saikhan (dobro, spokój), Munkh (wieczność) oraz Erdene (klejnot).
Część ma Tybetańskie pochodzenie. Napotkać można więc imiona takie jak Dorjpalam (diament), Ochir (czyt. Oczir) (błyskawica), czy też przedrostki –maa (po tybetańsku oznaczające matkę). Nie brak również naleciałości z Chin, choć te zdarzają się rzadziej ze względu na niechęć Mongołów do południowych sąsiadów. Lianhua oznaczać będzie po chińsku lotus. Podobnie jest z rosyjskim. Oktobar (październik) oznaczać będzie kogoś urodzonego w tym miesiącu.
Większość imion męskich odzwierciedla cechy i przymioty siły. Najczęściej spotkać można przedrostki lub przyrostki Baatar (bohater), Sukh (siekiera), Bat (silny, solidny), Bold (stal). Stąd Sukhbaatar (siekiera bohater – lider rewolucji po którym nazwano plac główny w stolicy zwanej Ulaanbaatar (czerwony bohater)). Przykłady imion to Batsaikhan (Silny miły), czy Tomorbaatar (żelazny bohater).
Przedrostki i przyrostki w imionach żeńskich wykorzystują często nazwy kwiatów, przymioty piękna i pozytywne wartości. Częste imiona to Narantsetseg (słonecznik), Altantsetseg (złoty kwiat, kwiat Ałtaju), Narantuya (promyk słońca), Oyuuntsetseg (mądry kwiat) oraz Tsetsegmaa (kwiat matka).
Do moich ulubionych imion należą te z grupy stosującej człony o negatywnych znaczeniach i skojarzeniach oraz wartościach tabu. Historycznie mają konotacje z szamanizmem i wiarą w złe duchy. Nadawane są dzieciom urodzonym w rodzinach doświadczonych utratą dziecka. Ma to na celu zmylenie duchów i uchowanie nowego potomstwa przed śmiercią z rąk demonów. Najczęściej spotykane imiona z tej grupy to Muunokhoi (Zły pies), Nekhii (owcza skóra), Nergui (Bezimienny, -a), Medekhgui (Nie wiem), Khunbish (nie człowiek), Khenbish (nikt), Enebish (nie to), Terbish (nie ten, nie ta).
Na koniec tabela Top 20 najpopularniejszych Mongolskich imion.
Imię |
Zapis łaciński |
Tłumaczenie |
Masculinum/ femininum |
Występowanie |
Бат-Эрдэнэ | Bat-Erdene | Solidny klejnot |
m |
13,473 |
Отгонбаяр | Otgonbayar | Radość z powodu najmłodszego dziecka |
m |
11,083 |
Алтанцэцэг | Altantsetseg | Złoty kwiat/ kwiat Ałtaju |
f |
10,967 |
Оюунчимэг | Oyuunchimeg | Ozdoba (z) mądrości |
f |
10,580 |
Батбаяр | Batbayar | Solidna radość/ porządne świętowanie |
m |
10,570 |
Болормаа | Bolormaa | Krystaliczna matka |
f |
10,282 |
Энхтуяа | Enkhtuyaa | Promyk pokoju |
f |
9,721 |
Лхагвасүрэн | Lkhagvasuren | Imponująca środa |
m/f |
9334 |
Гантулга | Gantulga | ? |
m |
9,268 |
Эрдэнэчимэг | Erdenechimeg | Ozdoba (z) klejnotu |
f |
9,232 |
Ганболд | Ganbold | Metalowa stal |
m |
9,118 |
Нэргүй | Nergui | Bezimienny/ -a |
f/m |
8,874 |
Энхжаргал | Enkhjargal | Spokojna radość |
f/m |
8,843 |
Ганзориг | Ganzorig | Odwaga ze stali |
m |
8,760 |
Наранцэцэг | Narantsetseg | Słonecznik |
f |
8,754 |
Пүрэвсүрэн | Purevsuren | ? |
m/f |
8691 |
Ганбаатар | Ganbaatar | Stalowy bohater |
m |
8,651 |
Мөнхцэцэг | Munkhtsetseg | Wieczny kwiat |
f |
8,613 |
Мөнхбат | Munkhbat | Wieczna siła |
m |
8,612 |
Мөнх-Эрдэнэ | Munkh-Erdene | Wieczny klejnot |
m/f |
8,467 |
Źródła: Zimawub, wikipedia, Internet
… a dzis wracajac do domu myslalam sobie o tym ze tesknie za mongolami i ich imionami.
moim faworytem byla Khulan, imie jednej z zon Czingisa. po miesiacu mowienia do dziewczynki ‚Hulan’ dowiedzialam sie ze jej imie wypowiada sie znaczacym chrzaknieciem ‚khmhmhmhbleeee’ 😛
Ano… Khulan to ładne imię. W tłumaczeniu oznacza dzikiego konia.
Nergui – bezimienny, a jednak imię- ciekawe imiona w tłumaczeniu.
i tak mongolskii inie jest lepsze od chinskich,,znawem chinczika o imienju (huj),a nazwisko brzmjawo (wam dam)!cziewie komu?kkkkk
Węgrowie?
Już jest Węgrzy… w Mongolii nie było z kim po polskiemu pogadać 🙂
Gdzie teraz jesteś? Bo ja byłem w tym czasie w UB.
sam pewnie jesteś ten chinczyk..
usmialem sie na tym blogu
szkoda ze nie ma wiecej info na temat bogow jakis zdjec przectawien z mitologi i informacji o szamanach to jest interesujace
ciekawe jak on tam sie myja
Wiecej na temat szamanow i mitologii jest tu:
https://zimawub.wordpress.com/swiete-szczyty-henteyn/
Skoro Лхагвасүрэн
Lkhagvasuren
Imponująca środa, to
Пүрэвсүрэн
Purevsuren znaczaloby imponujacy czwartek! Szkoda ze mojego imiona nie opisales. Pozdrawiam
mam wielką prośbę. poznałam dziś mongołkę, przedstawiła się Doka. jak może brzmieć jej pełne imię? proszę o szybką odpowiedź. z góry dzięki, pozdrawiam
Doka to koreanskie imie. Jako mongolskie zdrobnienie moze byc uzywane przez kogos kto pracowal w Korei, albo ma tam rodzine. Moze tez byc zdrobnieniem od kilku mongolskich imion zaczynajacych sie na ‚d’, jak: Damdinsuryn, Delger, ale obstawialbym najprawdopodobniej Dologhon. Najlepiej bedzie zapytac…
nie wiem kiedy ja znowu spotkam, teraz studiuje w krakowie a pochodzi z mongolii, nie wiem czy ma cos wspolnego z korea 🙂 powiedziala ze pelne imie jest trudne do wymowienia. dzieki za pomoc!
jej imię to Dolzodmaa
nie wiem kiedy ja znowu spotkam, teraz studiuje w krakowie a pochodzi z mongolii, nie wiem czy ma cos wspolnego z korea 🙂 powiedziala ze pelne imie jest trudne do wymowienia. dzieki za pomoc!
Right here is the perfect blog for everyone who wishes to
find out about this topic. You realize so much its almost tough
to argue with you (not that I really would want to…HaHa).
You definitely put a new spin on a subject that has been discussed for
a long time. Excellent stuff, just great!
Who are you? Do you read polish?
Very rapidly this web page will be famous amid all blogging and site-building
viewers, due to it’s nice articles or reviews
Seriously? I can’t wait.
Wow, incredible weblog structure! How lengthy have you been blogging for?
you made blogging glance easy. The total look of your web site
is magnificent, let alone the content material!
Great post. I used to be checking continuously
this weblog and I’m impressed! Extremely useful info specially the last
section 🙂 I maintain such information much. I used to be seeking this certain information for a very long time.
Thank you and best of luck.
Hello everyone, it’s my first visit at this website, and piece of writing is genuinely fruitful designed for me, keep up
posting these posts.
My brother recommended I might like this web site.
He was totally right. This post truly made my day. You cann’t imagine simply how much time I had spent for this info!
Thanks!
It’s nearly impossible to find well-informed people in this particular subject, however, you seem like
you know what you’re talking about! Thanks
Excellent web site. A lot of helpful information here.
I’m sending it to several pals ans also sharing in delicious.
And obviously, thank you in your sweat!
Ostatnio skończyłam oglądać 2 sezon Marco Polo. Polecam jak nie widziałeś. Imiona Byamba i Nergui kojarzą mi się z tym serialem 🙂
O jest taki serial? Czytałem Opisanie świata na podstawie opowieści Marco Polo i zrobiło na mnie wrażenie.
Mój ukochany tekst. Zawsze kiedy mam doła wracam do mongolskich imion. Dziękuję
Jak mnie to cieszy…